Zijn uw contracten CORONA-proof? Wat met overmacht en hardship?

Een ondernemer wordt frequent overstelpt met contracten, maar zijn deze contracten wel allemaal goed opgesteld? Zijn uw contracten voorzien op onvoorziene omstandigheden zoals de CORONA-pandemie? Neem zelf de proef op de som en kijk na of uw contracten en algemene voorwaarden voorzien in clausules van overmacht en/of hardship. Zo niet, neem alvast actie voor de toekomst!

Belang. Het is van groot belang om goede contracten te sluiten zodat uw samenwerking op een vlotte manier kan verlopen. Uiteraard kunnen zich steeds onvoorziene omstandigheden voordoen, zoals de CORONA-pandemie, waardoor de uitvoering van uw overeenkomst zoals overeengekomen niet meer mogelijk is. Hoe kan u hierop anticiperen? U kan een clausule van overmacht en/of hardship in uw overeenkomsten of algemene voorwaarden opnemen.

Als uw contract goed is opgesteld, kan u vermijden dat u vooralsnog moet presteren overeenkomstig het contract, terwijl de uitvoering voor u onmogelijk of onredelijk zwaar is. Er is echter een verschil tussen overmacht en hardship.

Overmacht. Overmacht veronderstelt dat er zich een gebeurtenis voordoet waardoor de verdere uitvoering of naleving van de overeenkomst door één of meerdere partijen absoluut niet meer mogelijk is.

Voorbeeld. Een organisator van een festival in april 2020 sluit een contract met een bierhandelaar. Door de CORONA-maatregelen en het samenscholingsverbod is het lokale festival afgelast, wat op zich overmacht uitmaakt. Echter, indien in het contract tussen de organisator en de bierhandelaar niet is voorzien in een overmachtsclausule valt de organisator van het festival terug op de wettelijke bepalingen (artikel 1147 en 1148 BW). Deze artikelen zijn redelijk beperkt, daar waar een contractuele clausule inzake overmacht voor heel wat duidelijkheid kon gezorgd hebben in deze situatie.

Hardship. Hardship veronderstelt dat het voor één of meerdere partijen economisch zwaarder of duurder is geworden om de oorspronkelijke overeenkomst verder na te leven. Hardship is in tegenstelling tot overmacht in België momenteel nog niet wettelijk verankerd, waardoor het strikt noodzakelijk is om dit contractueel op te nemen opdat partijen zich hierop kunnen beroepen.

Voorbeeld. Een onderneming heeft een West-Vlaamse aannemer aangesteld om een verbouwing uit te voeren in Dinant. Dit was een opdracht van 1 week die door 5 personen ging worden uitgevoerd. Door het CORONA-virus is ‘social distancing’ de norm geworden, waardoor de werknemers niet meer in één camionet naar de werf kunnen rijden.

Er moeten verschillende voertuigen worden ingezet om de werknemers ter plaatse te brengen wat op zich een grote kost met zich meebrengt die niet in de forfaitaire kost werd voorzien. Tevens zal de opdracht langer aanslepen, gezien de werknemers verder van elkaar moeten werken en er dus minder efficiënt kan worden gewerkt. In dit geval zou een hardshipclausule het mogelijk maken om de contractvoorwaarden (bv. prijs of de termijn van de oplevering) opnieuw te heronderhandelen.

Inhoud clausules. Deze bepalingen, zowel van overmacht als van hardship, hebben geen wettelijke minimuminhoud, maar bevatten in de meeste contracten wel een gelijkaardige inhoud, namelijk:

• Wanneer is er sprake van overmacht en/of hardship. Hierbij kan men gebruik maken van een positieve opsomming (wat valt onder overmacht of hardship) of een negatieve opsomming (wat valt niet onder overmacht of hardship). Uiteraard kan ook de definitie worden opgesomd, maar dit laat meer ruimte voor interpretatie.
• Verplichtingen van de partijen. Denk hierbij aan de meldingsplicht en de bijhorende termijn, de schadebeperkingsplicht (bij overmacht), etc.
• De gevolgen van het zich voordoen van dergelijke situatie. De gevolgen van overmacht en hardship zijn inherent verschillend. Daar waar bij overmacht de nadruk ligt op het beëindigingen van de overeenkomst, zal de nadruk bij hardship eerder liggen op het heronderhandelen van de overeenkomst.

Meer info. REFIBO BV beantwoordt graag al uw vragen omtrent de inhoud van een goed contract. Wij lezen uiteraard ook graag voor u uw contracten en algemene voorwaarden na.

Contacteer ons gerust telefonisch op het nummer +32 9 223 31 54 of via mail op het mailadres studiedienst@refibo.be