Op 16 mei 2024 viel de definitieve hamer: het Grondwettelijk Hof bevestigde de uitsluiting van de IT-sector van het gunstregime voor auteursrechten. Dit nieuws raakt IT-ondernemers recht in het hart en dwingt hen hun fiscale strategieën te herzien. Hoe kon het zover komen en wat betekent dit voor de toekomst van softwareontwikkelaars in België? In dit artikel nemen we je mee door de recente ontwikkelingen, de achtergrond van het gunstregime en de impact van deze belangrijke beslissing.

Een kijkje in het verleden: Het gunstregime voor auteursrechten

Sinds 2008 konden creatieve geesten in België profiteren van een fiscaal gunstregime voor inkomsten uit auteursrechten. Kort gezegd, werden inkomsten uit de overdracht van auteursrechten belast als roerend inkomen aan een gunstig tarief van 15% roerende voorheffing. Na aftrek van een forfaitaire kostenaftrek tot 50% betekende dit in de praktijk vaak een belastingtarief van slechts 7,5%.

Dit regime was bedoeld voor wisselvallige en onregelmatige inkomsten uit literaire, creatieve en artistieke activiteiten. Maar, zoals dat gaat met aantrekkelijke regelingen, werd het al snel populair in sectoren waarvoor het oorspronkelijk niet bedoeld was.

De IT-Sector en de uitbreiding van het gunstregime

De IT-sector zag de voordelen van het gunstregime en auteursrechtenvergoedingen werden een vaste waarde in het verloningsbeleid voor softwareontwikkelaars. Programmeurs en softwareontwikkelaars genoten hierdoor jarenlang van aanzienlijke fiscale voordelen.

De hervorming: terug naar de kern

De wetgever besloot echter paal en perk te stellen aan dit oneigenlijke gebruik. De Programmawet van 26 december 2022 bracht strengere regels en hervormingen die vanaf 1 januari 2023 ingingen. De bedoeling? Terugkeren naar het oorspronkelijke doel van de wet en de fiscale voordelen beperken tot wie ze echt bedoeld waren.

Wat veranderde er precies?

De hervorming introduceerde nieuwe plafonds voor het bedrag aan auteursrechten dat onder het gunstregime kon vallen. Vanaf inkomstenjaar 2023 gelden de volgende grenzen:

• Absolute grens: Een jaarlijks indexeerbaar maximum dat al bestond.
• Relatieve grens: Een verhouding van 30% voor auteursrechten en 70% voor beroepsinkomsten, afbouwend vanaf 50-50 in 2023 naar 30-70 in 2025.
• Gemiddelde grens: Gebaseerd op de vier voorafgaande belastbare tijdperken.

Voor de IT-sector betekende dit een stevige knip. Softwareontwikkelaars die voor 2023 al gebruik maakten van het gunstregime konden nog één jaar genieten van overgangsmaatregelen, maar moesten daarna de fiscale voordelen vaarwel zeggen.

Aangescherpte definitie van auteursrechten

Een andere pijler van de hervorming was een scherpere definitie van wat nu precies onder ‘auteursrechten’ viel. Voortaan moest er een kunstwerkattest zijn of moest kunnen worden aangetoond dat de auteursrechten worden overgedragen voor mededeling aan het publiek of reproductie. Dit beperkte het toepassingsgebied aanzienlijk, ook al vielen computerprogramma’s en software juridisch gezien nog onder de algemene definitie van auteursrechtelijk beschermde werken.

De kogel is door de kerk: Het arrest van het Grondwettelijk Hof

Na veel onrust en kritiek, ook vanuit de rechtsleer, besloot de IT-sector de wetswijziging aan te vechten. De inzet: de uitsluiting van softwareontwikkelaars ongedaan maken op grond van discriminatie. Op 16 mei 2024 oordeelde het Grondwettelijk Hof echter dat de uitsluiting gerechtvaardigd en niet-discriminerend is. Het Hof stelde dat de specifieke aard van literaire en artistieke werken verschilt van die van computerprogramma’s, en dat de inkomsten uit softwareontwikkeling niet voldoen aan de vereiste van onregelmatige en wisselvallige inkomsten.

Wat betekent dit voor de IT-sector?

Het doek valt definitief: vanaf inkomstenjaar 2023 zijn softwareontwikkelaars uitgesloten van het gunstregime voor auteursrechten. Voor IT-ondernemers betekent dit dat ze hun verloningsbeleid moeten herzien en andere fiscale optimalisaties moeten zoeken. Deze uitspraak is ook een les in het belang van rechtszekerheid en de noodzaak om proactief te blijven bij wijzigingen in de wetgeving.

De kern van het verhaal

• Hervorming van het regime: Sinds 2023 is het fiscaal gunstregime voor auteursrechten grondig hervormd.
• Nieuwe grenzen: Drie nieuwe grenzen bepalen het bedrag aan auteursrechten dat in aanmerking komt.
• Overgangsmaatregelen: Voor bestaande gebruikers gelden beperkte overgangsmaatregelen.
• Aangescherpte definitie: De definitie van auteursrechten is aangescherpt om het toepassingsgebied in te perken.
• IT-sector uitgesloten: Het Grondwettelijk Hof bevestigt dat de IT-sector definitief is uitgesloten van het fiscaal gunstregime.

Deze beslissing markeert een belangrijk keerpunt voor de IT-sector in België. Het is nu aan de ondernemers in deze sector om zich aan te passen en nieuwe wegen te vinden om hun fiscale lasten te optimaliseren. De toekomst zal uitwijzen of de huidige wetgeving deze test van rechtszekerheid en billijkheid kan doorstaan

Heeft u vragen of hulp nodig bij het fiscaal optimaliseren van uw loonbeheer? REFIBO BV beantwoordt graag al uw vragen over dit onderwerp. Contacteer ons gerust telefonisch op het nummer +32 9 223 31 54 of per mail op het mailadres studiedienst@refibo.be.

Blijf op de hoogte van het belangrijkste nieuws voor ondernemers, ontvang onze maandelijkse REFIBO nieuwsbrief nu in uw mailbox!