Hoe hard u ook gehecht bent aan uw onderneming, ooit komt de dag dat u niet langer aan het hoofd van de onderneming zal staan. Zoals bijna bij alles het geval is, zal ook hier een goede voorbereiding cruciaal zijn om de overgang zo vlot mogelijk te laten verlopen.

Familieondernemingen hebben vaak een erg typische balans met veel geldreserves en veel roerende en onroerende investeringen die vaak weinig te zien hebben met de economische activiteit van de onderneming. Echter wanneer men eraan denkt om de organisatie over te dragen, zal het aangeraden zijn om deze zaken uit de balans van de onderneming te zuiveren.

Wanneer men de onderneming wil overdragen zal men geconfronteerd worden met de langetermijngevolgen van het kortetermijndenken uit het verleden. De fiscale voordelen komen nu, als een soort van boemerang terug in de vorm van belastingen. Zo zal het vrij duur zijn om een onroerend goed uit de vennootschap te halen. Wanneer men een pand wil verkopen zal men belast worden op de gerealiseerde meerwaarde. De koper zal bovendien registratierechten van 10% (Vlaams Gewest) of 12,5% (Waals of Brussels Hoofdstedelijk Gewest) moeten betalen.

Aangezien de onroerende goederen het balanstotaal verhogen, zal het noodzakelijk zijn om de activa die niet beroepsmatig gebruikt worden, uit de onderneming te halen. Immers, een potentiële overnemer zal niet willen opdraaien voor de negatieve gevolgen van vroegere beslissingen.

Aan de passiefkant kan overtollig fiscaal kapitaal (de inbreng van vennoten) uit de onderneming gelicht worden door middel van een (fiscale) kapitaalvermindering. Een dergelijke kapitaalvermindering is vrijgesteld van belastingen. Als een fiscale kapitaalvermindering niet volstaat kan ook een deel van de geïncorporeerde winsten en reserves uitgekeerd worden. Deze uitkeringen zullen beschouwd worden als een dividend waardoor ze onderheven zijn aan roerende voorheffing van 25%.

Een andere optie kan er in bestaan om de bestaande vennootschap op te splitsen. Dit kan door een deel van de vennootschap over te hevelen naar een zogenaamde patrimoniumvennootschap. Wanneer deze splitsing geacht wordt economisch rechtvaardig te zijn, kan ze worden vrijgesteld van belastingen. Om zeker te zijn dat de handeling vrijgesteld wordt, vraagt men best vooraf een ruling aan bij de fiscus. Daarnaast kan ook gedacht worden aan een partiële splitsing. Hierbij wordt het onroerend goed toegekend aan de aandeelhouders van de vennootschap. Ook deze vorm van splitsing kan in bepaalde gevallen vrijgesteld worden van belasting.

Weet echter dat dergelijke problemen bij de overdracht geminimaliseerd kunnen worden door beslissingen steeds te kaderen in een lange termijn perspectief. Op korte termijn zal u dan misschien wel wat voordelen mislopen, maar op lange termijn zal alles veel vlotter verlopen. Weet u niet precies wat de lange termijn gevolgen zijn van een bepaalde beslissing, aarzel dan niet om uw vragen voor te leggen aan een professional. Deze kan zijn kennis gebruiken om, afhankelijk van de specifieke situatie, de beste oplossingen voor te leggen.