Als uw vennootschap een pand heeft waarin u als bedrijfsleider of zaakvoerder gratis woont, dan vormt dit voor u een voordeel van alle aard. Omdat deze voordelen beschouwd worden als beroepsinkomsten moet u belastingen betalen op het bedrag dat overeenkomt met de forfaitaire waarde van het voordeel. Optimaliseren is dus de boodschap!

Gratis woonst. U kan als bedrijfsleider gratis inwonen in een huis waar uw vennootschap eigenaar van is. Dit is een voordeel dat u geniet. Op dit voordeel van alle aard moet u belastingen betalen. Dit voordeel wordt berekend aan de hand van een forfaitaire formule gebaseerd op het kadastraal inkomen (KI) van het gedeelte van het gebouw dat u privé gebruikt. Gezien een bepaalde coëfficiënt in deze formule voor inkomstenjaar 2012 gestegen is van 2 naar 3,8 indien uw kadastraal inkomen gelijk aan of groter is dan € 745, zal u hierop bijna dubbel zoveel belastingen betalen als vóór 2012.

Berekening. Vanaf inkomstenjaar 2012 wordt het voordeel van alle aard, indien het kadastraal inkomen gelijk aan of groter is dan € 745, als volgt berekend: privé- gedeelte geïndexeerd KI x 100/60 x 3,8. Tot vóór 2012 bedroeg de coëfficiënt van 3,8 echter 2. Dit betekent dat u bijna dubbel zoveel belastingen moet betalen in vergelijking met vroeger. Indien het KI kleiner is dan € 745, dan wordt het voordeel beperkt tot: privé- gedeelte geïndexeerd KI x 100/60 x 1,25. De coëfficiënt is hierin dus slechts 1,25.

Optimalisatie. U heeft er dus belang bij om een zo’n klein mogelijk privé gebruikt kadastraal inkomen te hebben zodat u onder het scharnierbedrag van € 745 terechtkomt en minder belastingen dient te betalen. Om te optimaliseren kan u dus bijkomende delen van de woning, zoals de zolder, beroepsmatig gebruiken als bijvoorbeeld archiefruimte. Op deze manier wordt het kadastraal inkomen dat voor privédoeleinden gebruikt wordt kleiner en valt deze mogelijks onder de grens van € 745.

Het komt echter wel eens voor dat dit nieuwe forfait belangrijk hoger uitvalt dan de reële huurwaarde van het gebouw. In dit geval kan het voordeliger zijn om als bestuurder/zaakvoerder de marktconforme huur (marktprijs van de huur werd door een vastgoedexpert vastgesteld en een huurovereenkomst werd geregistreerd) te betalen aan de vennootschap in plaats van belast te worden op een voordeel van alle aard. In de eerste instantie zou men in dat geval denken dat er geen sprake kan zijn van een voordeel van alle aard en dat dit ook zo aanvaard wordt door de administratie. Een parlementaire vraag van 15 mei 2012 brengt duidelijkheid. Indien de huurprijs geheel of gedeeltelijk door de bestuurder/ zaakvoerder betaald wordt, dan zal het forfaitaire voordeel mogen verminderd worden met deze bijdrage, maar er zal dus nog steeds sprake zijn van een voordeel, waar men zal op belast worden, indien dit forfait hoger uitvalt dan de betaalde huur.

Hoewel men ons inziens in de hypothese waarin de bestuurder/ zaakvoerder een marktconforme huur betaalt aan de vennootschap, er geen sprake kan zijn van een gratis terbeschikkingstelling of enig bekomen voordeel van alle aard, ziet de administratie dit anders. Het is aan de rechtspraak om het tegendeel te bewijzen.

Voorbeeld. Stel dat de woning een kadastraal inkomen heeft van € 1 000. De woning wordt voor 20% beroepsmatig gebruikt. Voor de berekening van het voordeel dient alleen rekening te worden gehouden met het privé gebruikt KI dat gelijk is aan € 800 (80% privégebruik x € 1 000). Door nu ook de zolder als archiefruimte te gebruiken stijgt het beroepsmatig gebruik tot 30%. Hierdoor bedraagt het privé gebruikt KI nog slechts € 700 en zakt het dus onder het scharnierbedrag van € 745. Op deze manier kan u genieten van de voordeligere coëfficiënt van 1,25.