Vanaf 2023 brengt de nieuwe wet betreffende  diverse arbeidsbepalingen voor elke voltijdse werknemer in de private sector een persoonlijk recht op opleiding met zich mee. Diverse sectoren hebben dit recht vervolgens geoperationaliseerd via collectieve arbeidsovereenkomsten. Wij zetten voor u de belangrijkste zaken op een rijtje.

Aantal dagen opleidingsrecht

Standaard dient u als werkgever in een onderneming met minstens 20 werknemers vier dagen individueel opleidingsrecht per jaar per werknemer te voorzien vanaf 2023 en vijf dagen individueel opleidingsrecht vanaf 2024. In een onderneming met tussen de 10 en 20 werknemers gaat dat om één dag per jaar per werknemer. Werknemers die minder dan 10 werknemers te werk stelt ontspringen de dans, zij dienen geen opleidingsrecht toe te kennen.

Sectoren kunnen afwijken en hun eigen groeipad uitwerken. Bijvoorbeeld, in PC 200 hebben ondernemingen met minimaal 20 werknemers recht op drie individuele opleidingsdagen vanaf 2024, vier dagen vanaf 2026 en vijf dagen vanaf 2028.

Het aantal dagen is een gemiddelde over een periode van vijf jaar, beginnend in 2024. Niet opgebruikte dagen worden overgedragen tot eind 2029, zonder de mogelijkheid voor werkgevers om ze te laten vervallen.

Opleiding in aanmerking

Werkgevers dienen mogelijkheden te bieden aan werknemers om opleidingen op te nemen. Dit kunnen opleidingen zijn in zowel in formele vorm door externe partijen als informeel op de werkvloer door collega’s of leidinggevenden. De keuze van opleidingen ligt bij de werkgever.

Verloning en vergoeding bij ontslag

De werknemers kunnen deze opleidingen volgen tijdens de gewone werkuren of daarbuiten. Wanneer zij buiten de gewone werkuren opleidingen volgen, hebben zij tevens recht op de betaling van hun normale loon.

Wanneer een werknemer ontslagen wordt om redenen die niet aan hem/haar te wijten zijn, heeft hij/zij het recht om het opgebouwde opleidingskrediet op te nemen voordat de arbeidsovereenkomst eindigt. De werkgever en werknemer moeten samen overeenkomen wat er moet gebeuren met de resterende opleidingsdagen en hoe deze nog gebruikt kunnen worden. Als de opzegtermijn geheel of gedeeltelijk wordt vervangen door een opzeggingsvergoeding, wordt het resterende opleidingskrediet beschouwd als een verworven voordeel vanuit de arbeidsovereenkomst.

Registers

Deze verplichtingen zullen worden gecontroleerd door ‘Federal Learning Account’; vanaf 1 april 2024 is het dan ook verplicht om de gegevens over de opleidingen bij te houden in een digitale tool ontwikkeld door Federal Learning Account.

Daarnaast dient er voor iedere werknemers een individueel document te worden opgesteld in ondernemingen waar minstens 20 werknemers aan de slag zijn. De individuele opleidingsrekening is een intern document van het bedrijf. Het kan zowel in elektronische als papieren vorm worden bewaard, maar moet de volgende informatie bevatten:

• Volledige identiteit van de werknemer, inclusief naam, voornamen, geboortedatum en -plaats, adres en rijksregisternummer.
• Het arbeidsregime waarin de werknemer werkzaam is.
• Het (de) bevoegde paritaire comité(s) of subcomité(s).
• Het opleidingskrediet, oftewel het aantal opleidingsdagen waarop de werknemer recht heeft in een bepaald jaar.
• Het aantal gevolgde opleidingsdagen en het aantal resterende dagen, evenals het aantal dagen dat kan worden overgedragen naar het volgende jaar.
• Het groeipad, wat aangeeft wanneer de 5 opleidingsdagen zullen worden bereikt.

Dit formulier wordt bewaard in het persoonlijke dossier van de werknemer, dat wordt bijgehouden door de personeelsdienst van de werkgever, en maakt daar integraal deel van uit. Het kan zowel op papier als in elektronische vorm worden bewaard.

Sancties

Er zijn geen directe sancties voorzien voor het niet nakomen van de opleidingsverplichting zoals vastgelegd in de arbeidsdeal. Echter, in geval van niet-naleving van een sectorale cao (zoals in PC 200), kan de inspectie theoretisch een geldboete opleggen van 80 tot 800 euro per vastgestelde inbreuk per werknemer. De kans op een sanctie lijkt echter klein als kan worden aangetoond dat de werknemer echt geen interesse heeft in de aangeboden opleidingen.

Conclusie

Werknemers hebben dan wel het recht op opleiding maar zijn daar niet toe verplicht. Het recht wordt echter wel een verplichting indien het gaat om noodzakelijke opleidingen. Als werkgever kunt u werknemers verplichten om noodzakelijke opleidingen te volgen als u van mening bent dat dit nodig is voor de goede uitoefening van hun functie. Indien een werknemer geen gebruik wenst te maken van het opleidingsrecht is het verstandig om een schriftelijke verklaring door de werknemer te laten ondertekenen waarin deze verzaakt aan zijn opleidingsrecht en erkent dat de niet-opgenomen dagen zullen vervallen.

Als werkgever doet u er dus goed aan om uw werknemers regelmatig te informeren over de mogelijkheid om opleidingen te volgen. Het is aangewezen om dit schriftelijk te doen, daarmee vermijdt u achteraf mogelijke discussies. De opleidingsrechtdagen vervallen na vijf jaar, dan begint de teller opnieuw te lopen voor een volgende vijfjarige periode.

Wil je op de hoogte blijven van de laatste sociale ontwikkelingen? Aarzel zeker niet om onze experts te contacteren op het nummer +32 9 223 31 54 of per mail op het mailadres studiedienst@refibo.be.

Blijf op de hoogte van het belangrijkste nieuws voor ondernemers, ontvang onze maandelijkse REFIBO nieuwsbrief nu in uw mailbox!