De Europese Commissie loopt al een tijdje rond met het plan om bepaalde kleine ondernemingen te ontlasten van enkele administratieve lasten. Het verminderen van de regels met betrekking tot de financiële verslaggeving bleek hierbij interessant aangezien de regelgeving volgens de Commissie niet in balans was met de specifieke behoeften en aldus een financiële last vormde voor de kleine ondernemingen. Momenteel is een voorstel goedgekeurd waarbij zogenaamde micro-ondernemingen vrijgesteld kunnen worden van de verplichting om een jaarrekening te publiceren. Deze maatregel heeft als doel het ondernemingsklimaat voor micro-ondernemingen te vereenvoudigen en hun concurrentievermogen en groeipotentieel te stimuleren.

Commissie definieerde micro-ondernemingen als vennootschappen die twee van de volgende criteria niet overschrijden:

• Een balanstotaal van € 350 000
• Een netto-omzet van € 700 000
• Een gemiddelde van 10 werknemers tijden het boekjaar

Op Europees niveau zou ongeveer 5,4 miljoen bedrijven of 75% van de ondernemingen voldoen aan deze criteria. De afschaffing van de verplichte publicatie van de jaarrekening zou de kosten voor financiële verslaggeving met 75% kunnen doen dalen. Rekeninghoudende met een huidige totaal kost van iets meer dan € 1 500 zou dit een maximale lasten besparing kunnen inhouden van ongeveer 6,3 miljard euro of € 1 169 per onderneming. Echter, aangezien de lidstaten vrij kunnen beslissen of ze micro-entiteiten vrijstellen van de publicatie van een jaarrekening, zullen de baten waarschijnlijk een stuk lager uitvallen. Daarnaast is het de lidstaten ook toegestaan om bovenop de minimumeisen van de Commissie, zijnde het voeren van een boekhouding, bijkomende verplichtingen op te leggen. Ook deze verplichtingen zullen, ondanks een afschaffing van de verplichte publicatie van de jaarrekening, tot een daling van de voorziene baten leiden.

Sommige critici beweren zelfs dat de afschaffing van een verplichte jaarrekening contraproductief zou kunnen werken. Zo zal er op individueel informatieverschaffing moeten plaats vinden, eens de jaarrekening niet meer publiekelijk raadpleegbaar is. Het continu moeten aanpassen van informatie op basis van de specifieke noden van diegenen die de informatie wenst zou volgens deze critici wel eens voor een lastenverhoging kunnen zorgen in plaats van de beoogde lastenverlaging. Bovendien opperen de critici dat de transparantie die bekomen wordt bij het publiceren van een jaarrekening, louter de prijs is die vennootschappen moeten betalen als tegenprestatie voor de beperkte aansprakelijkheid die ze genieten. Een laatste argument die ze aanhalen heeft dan weer betrekking op een mogelijk concurrentienadeel dat kan optreden wanneer sommige landen de publicatie van de jaarrekening wel en andere niet verplichten.

De Europese Commissie daarentegen is van oordeel dat het nut van het openbaar maken van jaarrekeningen beperkt is. Ze argumenteren dat werknemers, klanten en leveranciers gewoonlijke rechtstreeks in contact staan met de bedrijfsleiding en/of de eigenaars en de gewenste informatie dan ook vrij eenvoudig kunnen verkrijgen. Langs de andere kant zou het grote publiek slechts zelden de gepubliceerde informatie raadplegen. De Commissie benadrukt hierbij wel dat, eens de verplichte publicatie van de jaarrekening afgeschaft wordt, het de ondernemingen steeds vrij staat om toch een jaarverslag te publiceren.

Volgens de Nationale Bank van België zouden ongeveer 70% van de Belgische ondernemingen voldoen aan de grenzen van een micro-onderneming. Echter een vrijstelling voor de Belgische ondernemingen zit er niet direct aan te komen. België was immers reeds van in het begin fel gekant tegen de goedkeuring van het voorstel. Tijdens de stemming in de Europese raad vormde België, samen met enkele andere landen, een ‘blocking minority’ in de hoop om het voorstel af te keuren. De kans is dan ook groot dat België geen gebruik zal maken van de mogelijkheid om de publicatie van de jaarrekening voor kleine ondernemingen af te schaffen.