Het Hof van Beroep in Luik heeft recentelijk een belangrijk arrest gewezen met betrekking tot auteursrechten en architecten, waarbij de belastingdienst op haar plaats is gezet. Voorlopig was het reikhalzend uitkijken naar de eerste rechtspraak inzake de auteursrechten van architecten. Dit arrest heeft dan ook aanzienlijke implicaties voor architecten en belastingplichtigen, vooral met betrekking tot de behandeling van auteursrechteninkomsten voor de jaren tot en met 2022.

Uitspraak door Hof van beroep in Luik

In veel gevallen worden bezwaarschriften tegen de belastingaanslagen afgewezen door de administratie, ondanks de geldige juridische en feitelijke argumenten van de belastingplichtigen. Het Hof van Beroep in Luik heeft echter recentelijk een arrest gewezen waarbij de belastingplichtige in het gelijk werd gesteld op alle essentiële punten, ondanks dat de vordering uiteindelijk werd afgewezen vanwege de grootte van het bedrag van de auteursrechtenvergoeding. Doch, dit arrest heeft toch heel wat belangrijke twistpunten behandeld.

Bewijslast

Een belangrijk punt dat het Hof van Beroep in Luik heeft benadrukt, is dat de bewijslast bij de fiscus ligt om aan te tonen dat auteursrechtenvergoedingen belastbaar zijn als beroepsinkomsten. Dit betekent dat als de fiscus het niet eens is met de kwalificatie van auteursrechten, zij dit moeten bewijzen. Daardoor wordt een halt toegeroepen aan de praktijk waarbij de fiscus de bewijslast omdraait en de belastingplichtige opzadelt met een haast onmogelijke bewijslast. Het Luikse hof heeft ook bevestigd dat architectenwerk auteursrechtelijk beschermd is, en dat de exploitatie van auteursrechten door architectenvennootschappen volkomen legitiem is.

Bepaald of bepaalbaar werk

Meer dan eens oordeelde de fiscus dat een dossier met overeenkomsten tot cessie of concessie niet in aanmerking kwamen voor auteursrechten omdat deze geen concrete bepaalde werken zijn. Het hof oordeelde op dit vlak echter dat een algemene omschrijving of opsomming van werken volstaan. Het voorwerp is immers bepaalbaar en de gemeenschappelijke bedoelingen van de partijen kunnen eruit worden afgeleid. Het oordeel op dit punt luidde dat de werken immers niet bepaald dienen te zijn maar dat het volstaat dat deze bepaalbaar zijn en dat plannen uiteraard nog kunnen evolueren tijdens de uitvoering van de werken.

Exploitatie door de architectenvennootschap

In verschillende gevallen waar architecten actief zijn onder de vlag van een architectenvennootschap, beweert de fiscus dat de architect niet zelf de werken exploiteert. Deze bewering wordt echter verworpen door het Luikse hof. De activiteit van de architect wordt niet langer gezien als uitgeoefend door de individuele architect, maar door de professionele architectenvennootschap. Het is dus de vennootschap, als concessiehouder, die de auteursrechten exploiteert.

Het hof benadrukt ook dat volgens de fiscale regelgeving die gold tot en met 31 december 2022, het geen verschil maakt of de rechten al dan niet worden geëxploiteerd door de concessiehouder. De inkomsten blijven in dat geval belastbaar voor de concessiegever.

Mededeling aan het publiek

Een ander belangrijk aspect dat aan bod kwam in het arrest is de vereiste van de mededeling aan een breed publiek. Het hof oordeelde dat deze vereiste niet geldt voor architectenwerk, aangezien de originaliteit van het werk op zichzelf auteursrechtelijke bescherming geniet. De rechter oordeelde dat wanneer de fiscus vereist dat de plannen worden medegedeeld aan een belangrijk aantal personen, zij in wezen een extra voorwaarde toevoegen aan de wet, zij hun boekje ten buiten treden.

Fiscaal misbruik

In het onderliggend arrest werd de vordering van de belastingplichtige uiteindelijk afgewezen. De doorslaggevende reden hiervoor was dat de vroegere reguliere bezoldiging van de architect vervangen werd door een auteursvergoeding. Het hof oordeelde hier dat er sprake was van fiscaal misbruik. Het is dus van belang dat een gezonde balans tussen de reguliere bezoldiging en auteursrechten wordt bewaakt.

Conclusie

Dit arrest schept duidelijkheid in de weg die de fiscus ingeslagen is in de beoordeling van dossiers waarbij de auteursrechten worden belicht. De doorgehakte knopen in dit oordeel doet verstaan dat de fiscus niet wetsconform handelt, wat nu al wordt gecorrigeerd door rechtelijke uitspraken. Het arrest benadrukt echter wel het belang van het nauwgezet documenteren van creatieve projecten en het handhaven van een gezonde verhouding tussen auteursrechtenvergoedingen en reguliere bezoldigingen. Het is uitkijken naar verdere rechtspraak, wij blijven de ontwikkelingen op dit gebied nauwlettend volgen.

Wil je op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen in de fiscale strijd rond architecturale kunst en auteursrechten? Aarzel zeker niet om onze experts te contacteren op het nummer +32 9 223 31 54 of per mail op het mailadres studiedienst@refibo.be.

Blijf op de hoogte van het belangrijkste nieuws voor ondernemers, ontvang onze maandelijkse REFIBO nieuwsbrief nu in uw mailbox!