Eén van de grote voordelen van een vennootschap, is het feit dat de bestuurders, in tegenstelling tot zelfstandigen, slechts beperkt aansprakelijk zijn. Echter de beperkte aansprakelijkheid gaat niet op voor alle schulden.

Zo kunnen de bestuurders persoonlijk en in sommige gevallen ook hoofdelijk (dit wil zeggen voor de volledige schuld), aansprakelijk gesteld worden voor fiscale en sociale schulden.

Laten we beginnen met de aansprakelijkheid met betrekking tot fiscale schulden (onbetaalde bedrijfsvoorheffing[1] en btw-schulden[2]). Maakt, u als bestuurder, een bestuursfout dan kan u aansprakelijk gesteld worden voor de niet-betaalde schulden. Let wel op: ook bestuurders die niet belast zijn met de dagelijkse leiding van de onderneming, kunnen aansprakelijk gesteld worden voor de niet-betaalde schulden.

De fiscus moet wel kunnen aantonen dat de bedrijfsleider een fout gemaakt heeft en hij moet u hiervan schriftelijk op de hoogte brengen. De wetgever geeft het de fiscus echter gemakkelijk gemaakt en stelt als regel dat wanneer een kwartaalaangever, binnen het jaar, twee keer een vervallen schuld niet betaald, het vermoeden bestaat dat de bestuurder een fout heeft gemaakt. Werkt u met een systeem van maandelijkse betalingen, dan ontstaat het vermoeden van een bestuursfout automatisch wanneer er op één jaar tijd, drie vervallen schulden niet betaald werden.

Er zal echter geen vermoeden van fout ingeroepen kunnen worden wanneer het niet-betalen van de fiscale schulden het gevolg is van financiële moeilijkheden. Is er reeds een procedure van gerechtelijke reorganisatie of vereffening in werking gesteld dan komt de bewijslast opnieuw bij de administratie te liggen.

Ontvangt u een brief van de fiscus, die u beschuldigt van een bestuursfout, dan heeft u één maand de tijd om ofwel de schulden te betalen, ofwel te weerleggen dat u een bestuursfout gemaakt heeft. U zou er bijvoorbeeld op kunnen wijzen dat u niet kan betalen omdat een grote klant nog niet betaald heeft en u daardoor met een liquiditeitentekort zit. Ook voor het niet betalen van sociale schulden kunnen de bestuurders aansprakelijk gesteld worden. Hierbij geldt de regel dat de rsz inlichtingen moet vragen bij de vennootschap om te achterhalen of de vennootschap nog wel in staat is om de gemaakte schulden te betalen. Wanneer u nalaat informatie te verschaffen dan zal u aansprakelijk gesteld kunnen worden voor de niet-betaalde schulden. Ook wanneer blijkt dat u de schulden kan betalen, maar dit toch niet doet, kunnen de bestuurders aansprakelijk gesteld worden.

Ook wanneer de vennootschap failliet gaat, kan u als bestuurder persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor rsz-schulden. Hierbij dient aangetoond te worden dat de zaakvoerder/bestuurder een grove fout (ernstige en georganiseerde fiscale fraude) gemaakt heeft die bijgedragen heeft tot het faillissement of dat de bedrijfsleider, in de afgelopen vijf jaar, betrokken is geweest bij minstens twee andere faillissementen of vereffeningen met rsz-schulden.

Een belangrijke opmerking hierbij is dat er automatisch een vermoeden van een fout ontstaat wanneer u iemand opneemt in de raad van bestuur van uw vennootschap, die reeds betrokken was bij twee eerdere faillissementen. Verder is de aansprakelijkheid ook van toepassing op vroegere zaakvoerders/bestuurders en op alle personen die werkelijke bestuurdersbevoegdheden hebben of hadden, ook al waren ze daarom niet aangesteld als bestuurder.

Als conclusie kunnen we stellen dat beperkte aansprakelijkheid duidelijk niet voor alle schuldeisers even strikt geïnterpreteerd wordt. Besef dan ook dat het besturen van een vennootschap misschien niet zo veilig is als u wel dacht.