Op 15 december 2020 heeft de Belgische wetgever de mogelijkheid om schenkbelastingen te vermijden via de ‘kaasroute’ definitief voor het blok gezet. Doordat u voortaan verplicht bent om buitenlandse schenkingsakten te laten registreren in België zal de schenking uiteindelijk in België belast worden. Wij reiken u alvast een alternatieve denkpiste aan op de ‘kaasroute’ zodat u alsnog belastingvrij kan schenken.

Patrimoniumvennootschappen

De sluiting van de kaasroute vormde geen probleem voor de schenking van ‘familiale vennootschappen’. In Vlaanderen is de schenking van de aandelen van een familiale onderneming vrijgesteld van belastingen.

Bij de patrimoniumvennootschappen wrong het schoentje echter wel. Dit zijn vennootschappen die opgericht zijn met als doel een roerend en/of onroerend vermogen te beheren. Deze vennootschappen zijn uitgesloten van de vrijstellingsregeling. Daardoor is de schenking van de aandelen van dergelijke vennootschappen onderworpen zijn aan een schenkingsbelasting. Bij een schenking aan uw kinderen of partner bedraagt het tarief 3% op de waarde van de aandelen. Indien u schenkt aan een derde bedraagt het tarief zelfs 7%.

Nieuwe sluipweg?

Een ruling van de Vlaamse belastingdienst zet nu echter weer de deur open om de aandelen van een patrimoniumvennootschap belastingvrij te kunnen schenken. [1] De Vlaamse Belastingdienst aanvaardt voortaan dat de aandelen van een patrimoniumvennootschap belastingvrij worden geschonken via een maatschap.

Een maatschap is een vennootschap zonder rechtspersoonlijkheid, die zonder tussenkomst van een notaris kan worden opgericht. Bij de oprichting van de maatschap kunnen aandelen van de patrimoniumvennootschap worden ingebracht. Normaal gezien krijgt de inbrenger daardoor deelbewijzen van de maatschap. Om een onrechtstreekse (lees: onbelaste) schenking te doen kan men vervolgens een groot deel van deze deelbewijzen meteen op naam van de kinderen inschrijven. Indien de schenker drie jaar blijft leven, zal via deze werkwijze geen schenkbelastingen of erfbelastingen verschuldigd zijn.

Addertjes onder het gras?

Als belastingplichtige dient er altijd uitgekeken worden voor de bepalingen omtrent fiscaal misbruik. De werkwijze zoals hierboven zal alleen door de Vlaamse Belastingdienst aanvaard worden indien ook niet-fiscale motieven meespelen. Een handeling stellen louter en alleen om belastingen te vermijden wordt beschouwd als fiscaal misbruik. [2] Voorbeelden van economische motieven die deze werkwijze van schenken kunnen verantwoorden zijn de volgende:

• Het vereenvoudigen van de ondernemingsstructuur.
• Centralisatie van beheer van vastgoed.
• Financiering vereiste (Bv. Voorwaarden van een bank) van nieuwe projecten.
• Gelijkwaardige behandeling van Kinderen/financiële haalbaarheid van de overname: door de creatie van een aparte immovennootschap kan het aandeelhouderschap van de operationele vennootschap apart georganiseerd worden. Niet-actieve kinderen kunnen aandeelhouder worden van de immovennootschap maar niet van de operationele vennootschap. Door de afsplitsing van onroerende activa wordt de waarde van deze eerste bovendien beperkt. Dit drukt dan ook de verkoopwaarde en verlicht de overname van 49% van de aandelen van Vennootschap A.
• Bescherming tegen gedwongen uitonverdeeldheidtreding en eventuele openbare verkoop van onroerende goederen.

Het is toegelaten om als belastingplichtige de minst belaste weg te kiezen. De lijn tussen de minst belaste weg en fiscaal misbruik is echter zeer dun en zeer complex. Wilt u zekerheid omtrent een transactie? Het is mogelijk om een voorafgaande beslissing aan te vragen bij de Vlaamse belastingdienst. Op die manier kunt u onaangename verrassingen vermijden!

[1] VB 22063, Schenking aandelen, 27 februari 2023, gepubliceerd op 1 maart 2023. https://www.vlaanderen.be/vlaamse-belastingdienst/vb-22063-schenking-van-aandelen-vrijstelling-fam-opeenvolgende-verrichtingen-fiscaal-misbruik”

[2] Art. 3.17.0.0.2.,VCF.

REFIBO BV beantwoordt graag al uw vragen over dit onderwerp. Contacteer ons gerust telefonisch op het nummer +32 9 223 31 54 of per mail op het mailadres studiedienst@refibo.be.

Blijf op de hoogte van het belangrijkste nieuws voor ondernemers, ontvang onze maandelijkse REFIBO nieuwsbrief nu in uw mailbox!