Bescherm als zelfstandige uw woning tegen inbeslagname

Het zijn economisch woelige tijden maar de ondernemingsvlam in Vlaanderen blijft branden. Zelfstandigen die ondernemen onder de vorm van een eenmanszaak hebben geen beperkte aansprakelijkheid. Een faillissement of schuldenberg kan dus zeer verstrekkende gevolgen hebben op het gezinsleven van deze zelfstandigen. Maar wist u dat u uw gezinswoning kan beschermen tegen inbeslagname? De regelgeving bestaat al sinds 2007, doch halen we deze graag eens van onder het stof. 

Welke zelfstandigen? 

Als zelfstandige ondernemer of als ondernemer zonder beperkte aansprakelijkheid (bijvoorbeeld vennoot Comm.V) kunt u voor de notaris een verklaring van “onbeslagbaarheid van de gezinswoning” afleggen. Daarmee kan u zich verzekeren van een minimale bescherming van uw privévermogen. U vermijdt op deze manier immers dat een schuldeiser beslag kan leggen op uw gezinswoning indien u de professionele schulden niet langer het hoofd kan bieden. Het begrip “zelfstandige” is zeer ruim. Als vrije beroeper, zaakvoerder of bestuurder van een ondernemer kunt u in aanmerking komen voor deze bescherming. Bovendien kunnen zelfstandigen in bijberoep of zelfstandigen die na hun pensioen nog actief zijn hier ook aanspraak maken op deze bescherming. 

De voorwaarden

De akte van onbeslagbaarheid van de gezinswoning kent echter ook zijn beperkingen, het geldt namelijk niet voor alle schulden. Enkel de beroepsschulden vallen onder de bescherming. Schulden die aangegaan worden voor privédoeleinden vallen uit de boot. De bescherming geldt evenmin voor schulden die ontstaan ingevolge een misdrijf of uit persoonlijke aansprakelijkheid (bijvoorbeeld fraude).

De bescherming geldt voor de schulden die ontstaan na het afleggen van de verklaring bij de notaris, voor oudere schulden kan deze bescherming geen soelaas bieden. Het is belangrijk om op te merken dat enkel de hoofdverblijfplaats bescherming geniet. Dit is de plaats waar u als zelfstandige met uw gezin gewoonlijk leeft. Als zelfstandige hoeft u niet volledig eigenaar te zijn van de woning om deze bescherming te kunnen genieten. Het volstaat als u mede-eigenaar bent of u enkel het vruchtgebruik op de woning bezit. Als minder dan 30 procent van de woning professioneel wordt gebruikt, kan de hele woning onbeslagbaar worden verklaard, anders enkel de oppervlakte waar het gezin woont. 

Wat bij een verhuis of een faillissement? 

Ook bij een faillissement blijft de bescherming overeind. Op het moment van een faillissement heeft de (ex) zelfstandige de bescherming van zijn gezinswoning immers het meeste nodig.

Ook bij de verkoop van de woning om een andere aan te kopen, blijft de bescherming in principe overeind, mits aan enkele voorwaarden wordt voldaan:

• Ten eerste dient de opbrengst van de verkoop bewaard worden bij de notaris. Die verkoopsom is niet vatbaar voor beslag, schuldeisers kunnen er geen aanspraken op maken.
• Vervolgens moet de aankoop van de nieuwe woning binnen het jaar na het tekenen van de verkoopakte gebeuren.
• Tot slot dient in de aankoopakte van de nieuwe woning verklaard te worden dat het om een wederbelegging van de verkoopopbrengst gaat.

Wenst u na te gaan of deze wettelijke mogelijkheid ook opportuun is in uw situatie? Of wenst u begeleiding hierin alvorens/bij naar de notaris gaan? Aarzel niet om ons te contacteren via studiedienst@refibo.be of 09/223.31.54.