Maakt u al gebruik van crowdfunding? Deze financieringsmethode wint steeds meer aan populariteit.  Maar wie is uw “crowd” en hoe bereikt u deze? Wat staat er tegenover die vrijgevigheid van uw medeburgers, dient er iets voor in return gegeven te worden?

Financieringsvorm. Crowdfunding is een vorm van financiering waarbij online geld voor een persoon, een project of een organisatie wordt opgehaald bij het grote publiek. Deze alternatieve vorm is uitermate geschikt voor startende ondernemers (die moeilijk toegang krijgen tot de traditionele financieringsmarkt).

De idee achter crowdfunding is dat vele individuen een klein bedrag investeren. Door de bundeling van al deze bedragen kan uiteindelijk het project van de aanvrager(s) worden gefinancierd.

Populariteit in Vlaanderen. Uit een studie van de Vlaamse overheid blijkt dat crowdfunding in Vlaanderen een grote groeicapaciteit heeft [1]. Er is voldoende marge voor een verdere uitbouw door de crowdfundinginitiatieven en de Vlaamse overheid.

Verschillende soorten. Er zijn verschillen manieren waarop individuen vergoed kunnen worden voor hun inbreng.

Vooreerst is het mogelijk dat de investeerders optreden als sponsors en het geld wegschenken. Als ondernemer moet u dus geen vergoeding of andere vorm van beloning in return geven. Het is daarentegen wel mogelijk om een attentie van symbolische waarde aan de investeerder(s) te geven, zoals bijvoorbeeld een boek, ticket, etc. De beweegreden om te investeren is hier voornamelijk sociaal. Denk maar aan artistieke projecten, liefdadigheidsevenementen, etc.

Tevens is het ook mogelijk om de investeerders een periodieke vergoeding uit te keren voor hun bijdragen zodat uiteindelijk hun oorspronkelijke investering volledig terugbetaald is. Dit kan eventueel inclusief interesten.

Als laatste kunnen de investeerders een vergoeding ontvangen, gekoppeld aan de omzet van de onderneming of kunnen ze aandelen verwerven. Indien de investeerders aandelen ontvangen, worden ze vergoed via een dividendenuitkering. Mogelijks wordt bovenop de dividendenuitkering een meerwaarde gerealiseerd op de aandelen of, in het slechtste geval, een verlies. De investeerders die aandelen ontvangen, zijn met andere woorden ook blootgesteld aan het ondernemersrisico.

Procedure. Een ondernemer dient een project in bij een crowdfundingplatform. Het platform zal op haar beurt het ingediende project evalueren en het bij een positieve bevinding opnemen op haar platform.

Indien het project wordt goedgekeurd, stelt de ondernemer alle nuttige informatie ter beschikking om zo het project te introduceren bij potentiële investeerders. Van zodra het project online is, kunnen investeerders er op inschrijven en hun bijdrage storten.

Na het verstrijken van de financieringsronde, kan de balans worden opgemaakt. Is het streefbedrag opgehaald? Indien wel, zal het globale bedrag aan de ondernemer worden gestort.

Indien het vooropgestelde bedrag niet werd ontvangen, wordt het project geannuleerd en ontvangen de investeerders hun inbreng terug.

Voordelen voor investeerders. Diverse voordelen kunnen worden onderscheiden voor de investeerder. De belegger wordt (sociaal) betrokken en ontvangt een originele materiële of financiële beloning. Wanneer een lening wordt afgesloten tussen de kredietgever en de projectontwikkelaar, krijgt de belegger bovendien een vrijstelling voor het betalen van roerende voorheffing.

De vrijstelling is van toepassing op de interesten van de eerste schijf van € 15 000 [2]. Dit is wel op voorwaarde dat de lening is afgesloten voor minimaal vier jaar buiten de beroepswerkzaamheid van de kredietverlener en via een erkend crowdfunding platform [3].

Nadelen voor investeerders. Indien een project of een onderneming niet slaagt, is het mogelijk dat de investeerders hun inbreng verliezen. Investeerders dienen zich op voorhand goed in te dekken voor fraude. Bekijken of de opgehaalde fondsen effectief zullen gebruikt worden voor de vooropgestelde doeleinden kan hierbij een goede voorzorgmaatregel zijn. Ook nagaan of het project realistisch is en niet te rooskleurig wordt afgebeeld op het platform is een goede indicatie.

Voordelen voor projectaanbieders. Voor de ondernemers zijn er uiteraard ook diverse voordelen. Zo kan een ondernemer door crowdfunding o.a.:

• een groot publiek aanspreken;
• een aanzienlijke som kapitaal aantrekken;
• (merk)identiteit opbouwen;
• feedback ontvangen over het project (slaat het idee aan?);
• toekomstige klanten aantrekken;
• beroep doen op een alternatieve vorm van financiering. De ondernemer is hierdoor niet afhankelijk van grote investeerders en hij behoudt bijgevolg de grootste invloed op het project;
• het publieke bewustzijn over het project verhogen.

Nadelen voor projectaanbieders. Aan het effectief opstrijken van geld door crowdfunding gaat een tijdrovende procedure vooraf. Zo moet het project eerst aantrekkelijk via diverse kanalen aan het publiek worden voorgesteld. Het idee, de ontwikkeling en de toekomstvisie dienen uitgebreid aan bod te komen.

Een bijkomend nadeel is dat er bij crowdfunding via het uitreiken van aandelen een veelheid aan aandeelhouders kan ontstaan. Dit maakt het verloop van de besluitvormingen gecompliceerder voor de ondernemer.

Crowdfundingwet. Op 18 december 2016 is de wet tot regeling van de erkenning en de afbakening van crowdfunding tot stand gekomen. De wet is van toepassing vanaf 1 februari 2017.

De wet legt de bedrijfsvergunningsvoorwaarden en de bedrijfsuitoefeningsvoorwaarden vast voor de alternatieve financieringsplatformen. Ze bepaalt ook de gedragsregels die deze platformen en de gereglementeerde ondernemingen moeten naleven. Bovendien wordt zo het toezicht op de naleving van de onderhavige bepalingen, alsook van de uitvoeringsbesluiten en -reglementen geregeld.

Bijkomend zorgt de crowdfundingwet er voor dat de vrijstelling voor het opstellen van “een prospectus [4]” wordt verhoogd voor investeringen via crowdfunding. Crowdfundingprojecten waren vrijgesteld aan de verplichting tot het opstellen van een prospectus wanneer er maximaal voor €1 000 per inschrijver werd geïnvesteerd en het totaalbedrag van het project maximaal € 300 000 was [5]. De nieuwe wet trekt de vrijstellingsdrempel op naar € 5 000.

Platformen. De crowdfundingplatformen richten zich op verschillende soorten projecten of op een bepaald type van projecten of een bepaalde vorm van return. Elk platform heeft een verschillend vergoedingssysteem. De mogelijkheden zijn een commissievergoeding, transactiekosten en/of een eenmalige projectkost.

Enkele Belgische crowdfunding initiatieven:

• www.angel.me. Dit platform heeft als doel een professionele ondersteuning te bieden aan innovatieve starters uit verschillende sectoren. De financiering via crowdfunding kan via aandelen of een symbolische attentie gebeuren.
• www.appsfunder.com. Dit platform is gericht op mobiele toepassingen. Investeerders hebben recht op een deelname aan de eventuele opbrengsten.
• www.crowdfunding.gent. Het crowdfundingplatform van de stad Gent richt zich zowel op profit als non-profit organisaties. In return mogen de investeerders enkel een symbolische attentie ontvangen.

De Belgische Crowdfunding Federatie (B.C.F). De B.C.F. is de overkoepelende federatie voor crowdfundingplatformen in België.

De Federatie staat in voor de promotie van crowdfunding als alternatieve financieringsvorm, het steunen van opleidingen rond crowdfunding en het overleg met diverse stakeholders. Bovendien streeft de B.C.F. naar gelijkheid van de regels over crowdfunding binnen Europa.

Documentatie:
Een ander financieringsmiddel gebaseerd op privaat initiatief is de Winwinlening. Lees er meer over op http://refibo.be/nieuws/2017/wie-wint-bij-een-winwinlening.

Bronnen:
[1] KPMG Advisory en Stibbe CVBA: “Crowdfunding: actiegericht onderzoek tot stimuleren van crowdfunding als financieringswijze van (startende) ondernemingen via het opzetten van een digitaal en kennisplatform.” (2 augustus 2013).
[2] Bedrag van toepassing voor aanslagjaar 2016 en 2017.
[3]De vergunning voor de platformen wordt uitgereikt door de FSMA. Een lijst van de vergunde crowdfundingplatformen zal op haar website gepubliceerd worden. Let op, de goedkeuring van de FSMA betekent niet per definitie dat zij het project geschikt vindt. De investeerder moet zelf beoordelen of het project passend is voor hem of haar.
[4] Een prospectus is een document dat wettelijk verplicht moet worden opgesteld bij de emissie van financiële producten (aandelen, obligaties, etc.). In het prospectus staan de gegevens van de onderneming en de voorwaarden van de emissie vermeld. Zo bijvoorbeeld staat er informatie in over de organisatiestructuur, de historie, het bestuur, de aansprakelijkheid en financiële gegevens van de onderneming en de omschrijving, het toepasbaar recht, het rendement, de verhandelbaarheid etc. van het product.
[5] Prospectuswet van 16 juni 2006.