Steeds meer ondernemers stappen in een franchisingformule om sterker te staan in de concurrentiestrijd. Dergelijke samenwerkingsvormen kunnen inderdaad een meerwaarde bieden, maar als zelfstandige franchisenemer is het toch opletten geblazen bij het aangaan van een contract met een franchisegever. Hoe kiest u de krachtigste samenwerkingsformule, die toch ook nog voldoende ruimte laat voor eigen initiatief? Hoe beoordeelt u de voorgelegde franchisingcontracten? Een praktische checklist door Unizo.

Voor hoe lang en welke opzeg? Loopt het contract lang genoeg om alle investeringen af te schrijven? Bekijk kritisch de duur van de samenwerkingsovereenkomst en de opzeggingstermijn. Loopt het contract automatisch door bij niet-opzegging, of moet voor de verlenging van het contract telkens uitdrukkelijk toestemming worden gevraagd aan de franchisegever?

Is het contract overdraagbaar? Mag de formule mee met de zaak worden doorverkocht? Als zelfstandig ondernemer kan u op gelijk welk ogenblik uw zaak overdragen. Maar hoe zit dat met de overdraagbaarheid van de samenwerkingsformule waarin u eventueel stapt?

Welke exclusiviteit? Een maximale exclusiviteit in het eigen marktgebied is belangrijk om de troeven van de formule optimaal te kunnen uitspelen. Het is niet de bedoeling om binnen éénzelfde formule elkaar concurrentie aan te doen. De formule moet de franchisenemer daarentegen sterker wapenen om de concurrentie met alle andere bedrijven uit de sector beter aan te kunnen.

Hoeveel zelfstandigheid nog? Geef niet alle initiatiefrecht prijs. Wie kiest voor een contractuele samenwerkingsformule, geeft onvermijdelijk een stuk zelfstandigheid op. In het beste geval staan daar heel wat voordelen tegenover. Maar hoeveel zelfstandigheid prijsgeven is nog aanvaardbaar?

Hoeveel kost het contract? Maak op voorhand kritisch de rekening. Dient er een vast instaprecht betaald voor de formule, of enkel een percentage op de omzet of goederenfactuur?

Welke omzet- of afnameverplichting? Voorzichtig met onrealistische verplichtingen. Opgelet met franchisingcontracten die een minimaal te realiseren omzetcijfer en/of een afnameverplichting opleggen.

Voorkooprecht en aankoopoptie? Dikwijls bedingt de franchisegever een automatisch voorkooprecht, ingeval de franchisenemer de zaak zou verkopen. Dit betekent dat de franchisegever als eerste het recht heeft om het handelsfonds te verwerven. Let op dat dit recht niet sowieso geldt, maar slechts onder strikte voorwaarden.

Welke waardebepaling handelsfonds? Vaak wordt de prijs van het handelsfonds bepaald in combinatie met een voorkooprecht of aankoopoptie. Het is voor de franchisenemer erg belangrijk om zijn handelsfonds contractueel zo hoog mogelijk te laten waarderen.

Staat daar een niet-concurrentiebeding? Een niet-concurrentiebeding is een heel gevaarlijke clausule. Stel, een ondernemer runt al jaren een supermarkt, of om het even welke andere zaak. De klanten komen vooral voor de service van de zaakvoerder en zijn medewerkers persoonlijk, maar omwille van de schaalvoordelen en de toegenomen concurrentie gaat hij in zee met een franchisegever. In het begin loopt alles naar wens, maar dan komt er een kink in de kabel. De franchisingformule voldoet niet meer, is niet dynamisch genoeg. De franchisenemer wil er na afloop van de duur van het contract uit. Staat in het franchisingcontract echter een niet-concurrentiebeding – de franchisenemer mag bijvoorbeeld gedurende een gans jaar geen gelijkaardige activiteit meer uitoefenen – dan kan dat het einde van het bedrijf betekenen.

Eenzijdige ontbinding van het contract? Zet exact op papier wanneer de franchisegever het contract mag verbreken. Volgens zowat alle franchisingovereenkomsten kan de formuleontwikkelaar eenzijdig het contract verbreken, indien de franchisenemer zich niet zou houden aan bepaalde verplichtingen. Om willekeur en misbruiken te vermijden is het belangrijk hier exact vast te leggen in welke specifieke situaties dit verbrekingsrecht geldt.

Bronnen: www.unizo.be, Trends