Scheiden als ondernemer: Wat met uw vermogen?
- On 10/03/2023
Een scheiding is niet alleen voor uw privéleven een ingrijpende gebeurtenis, ook uw vermogen zal een impact ervaren. Wat is het lot van uw onderneming? Waar gaan de aandelen heen? Hoe kan dit proces zo soepel mogelijk verlopen? Vaak wordt beweerd dat het stelsel van scheiding van goederen het simpelste is bij een echtscheiding. Deze stelling is grotendeel achterhaald, behalve in het geval van een echtpaar met een onderneming.
Wettelijk stelsel
In België is het wettelijk stelsel nog steeds het meest voorkomende huwelijksstelsel. Bij dit stelsel bestaan er drie vermogens. Uw eigen vermogen, het eigen vermogen van uw partner en het gemeenschappelijk vermogen. Als u tijdens het huwelijk aandelen verwerft of een onderneming opstart dan zal het bedrijf-of de aandelen, behoren tot het gemeenschappelijk vermogen. Dit gemeenschappelijk vermogen wordt vervolgens bij de echtscheiding verdeeld in helften tussen de echtgenoten, ook al staan alle aandelen op uw naam.
Aandeel = lidmaatschapsrecht + vermogensrecht
Indien het gaat om een onderneming die opgericht is in vennootschapsvorm wordt dit allemaal nog complexer. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen de vermogenswaarde en de lidmaatschapsrechten van de aandelen.
De lidmaatschapsrechten van een aandeel houden onder andere het stemrecht in. Via het stemrecht kan u controle uitoefenen op de onderneming. Het is mogelijk in bepaalde gevallen dat deze lidmaatschapsrechten in het eigen vermogen van een echtgenoot vallen. Echter, bij het wettelijk stelsel zal de vermogenswaarde van deze aandelen en de opbrengsten dat deze genereert in het gemeenschappelijk vermogen vallen.
Het gevaar bij een echtscheiding schuilt er dan in dat wanneer deze vermogenswaarde tussen de echtgenoten wordt gesplitst de ene echtgenoot niet genoeg middelen heeft om de andere echtgenoot ‘uit te kopen’. Dan kan een externe financiering, zoals een banklening, zich opdringen of zal een deel van de aandelen moeten worden verkocht.
Inkomsten uit kapitaal
Of u nu voor of tijdens uw huwelijk ondernemer bent geworden maakt niet uit voor de inkomsten die uit de onderneming voortvloeien indien u gehuwd bent volgens het wettelijke stelsel. Uw loon en eventuele dividenden komen toe aan het gemeenschappelijk vermogen. Daar stopt het echter niet, ook de opgebouwde reserves in een vennootschap komen in het vizier bij een echtscheiding. Deze opgebouwde reserves kunnen aanleiding geven tot het verschuldigd zijn van een vergoeding lastens uw eigen vermogen aan het gemeenschappelijk vermogen. De redenering daar is dat deze reserves bij uitkering als dividend namelijk terecht komen in het gemeenschappelijk vermogen.
Een voorafgaand bezoek aan de notaris kan raadzaam zijn indien u ondernemer wordt tijdens uw huwelijk, aan het een en ander valt namelijk een mouw aan te passen via een huwelijkscontract, indien gewenst
Scheiding van goederen
Bij het stelsel van scheiding van goederen zijn er twee vermogens. U beschikt over uw eigen vermogen dat doorgaans afzonderlijk gehouden is van het eigen vermogen waarover uw partner beschikt.. Dit is een stelsel die vaak gekozen wordt indien voor het huwelijk één van de partners reeds ondernemer is of deur hiervoor openstaat. Dit maakt de situatie bij een echtscheiding veel transparanter. Daarnaast wordt dit stelsel vaak gekozen om elkaar te beschermen tegen schuldeisers indien de ondernemende echtgenoot in woelige wateren zou belanden.
Bij dit stelsel is het heel simpel: in het geval van een echtscheiding behoren de lidmaatschapsrechten en de vermogensrechten aan u alleen toe. In principe heeft uw partner geen vermogensrechten hierop. Dit is niet altijd de meest solidaire oplossing.
Tip. Wanneer een onderneming reeds eigen was aan een echtgenoot voor het huwelijk en beide echtgenoten werken samen in het bedrijf na het huwelijk dient nagedacht te worden over wat er met de onderneming gebeurt. Bij echtscheiding kan meewerkende echtgenoot plots zonder inkomen vallen en zal deze ook geen rechten kunnen uitoefenen op deze onderneming. Hier is het raadzaam om na te denken of de onderneming al dan niet wordt ingebracht in een onverdeeldheid.
De notaris speelt ook hier een belangrijke rol. Deze is namelijk wettelijk verplicht om de aanstaande echtgenoten te informeren over de huwelijksstelsels. Bij scheiding van goederen moet de notaris wijzen op clausules die meer solidariteit tussen de aanstaande echtgenoten voorzien.
REFIBO BV beantwoordt graag al uw vragen omtrent dit onderwerp. Contacteer ons gerust telefonisch op het nummer +32 9 223 31 54 of per mail op het mailadres studiedienst@refibo.be.
